ដោយ ទី ហ្សានិត, 18-08-2017 ,
, ប្រភេទ : បទវិចារណកថា
ដោយ ចក សម្បត្តិ, 30-07-2017 ,
, ប្រភេទ : បទវិចារណកថា
ដោយ លី វ៉ុង, 03-06-2017 ,
, ប្រភេទ : បទវិចារណកថា
ថ្ងៃទី០៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ ខាងមុខនេះ ការិយាល័យបោះឆ្នោតចំនួន ២២ ៣៣៧ នឹងត្រូវបើកទ្វារស្វាគមន៍ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត ដើម្បីបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់។ សាលាត្រាជូ សូមលើកទឹកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត សូមមេត្តាទៅបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងអ្នកតំណាងរបស់ខ្លួន ឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នា កុំបីខាន សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនៅមូលដ្ឋានឃុំ-សង្កាត់នីមួយៗ។ ក្នុងន័យនេះ សាលាត្រាជូ សូមបង្ហាញជូនសាធារណជន នូវសារៈសំខាន់ស្នូលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ដែលជាមូលហេតុដែលប្រជាពលរដ្ឋដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត ត្រូវតែទៅបោះឆ្នោតឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នា។
ដោយ ទី ហ្សានិត, 02-06-2017 ,
, ប្រភេទ : បទវិចារណកថា
ដោយ លី វ៉ុង, 26-02-2017 ,
, ប្រភេទ : បទវិចារណកថា
តើធ្វើដូចម្ដេចទើបអាចរៀបចំ អភិបាលកិច្ចល្អ មួយបាន? លោក លី វ៉ុង សមាជិកស្ថាបនិកនៃសមាគមសាលាត្រាជូ មានបទវិចារណកថាមួយ ដែលបង្ហាញអំពីការយល់ឃើញផ្ទាល់ លើយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធរដ្ឋបាលសាធារណៈ សំដៅសម្រេចបាន អភិបាលកិច្ចល្អមួយ។
ដោយ ចក សម្បត្តិ, 09-02-2017 ,
, ប្រភេទ : បទវិចារណកថា
ផ្លូវថ្នល់ដែលមានទ្រូងផ្លូវ ចំណីផ្លូវ និងចិញ្ចើមផ្លូវ គឺជាទីសាធារណៈបម្រើផលប្រយោជន៍ដល់មហាជន ទូទៅ និងយានយន្តគ្រប់ប្រភេទផងដែរ។ ផ្លូវថ្នល់ត្រូវបានគេប្រសិទ្ធនាមថា ជាសរសៃឈាមនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដោយសារថាផ្លូវថ្នល់ទទួលតែអ្វីដែលមានចលនារស់រវើក និងមិននៅស្ងៀមមួយកន្លែង។
ដោយ ចក សម្បត្តិ, 11-01-2017 ,
, ប្រភេទ : បទវិចារណកថា
ទស្សនវិទូអង់គ្លេស លោក ចនឡុក បានពោលថា ទីណាដែលគ្មានច្បាប់ ទីនោះគ្មានសេរីភាពទេ។ អ្នកសិក្សាច្បាប់ទាំងឡាយប្រាកដជាដឹងច្បាស់ណាស់ថា ទម្លាប់ក៏ជាច្បាប់ដែរ ព្រោះជាប្រភពមួយរបស់ច្បាប់។ ទម្លាប់មានអានុភាពចាប់បង្ខំឲ្យអនុវត្តបាន កាលណាសកម្មភាពមួយកើតឡើងចាប់ពី ២ ដង ឡើងទៅដែលអ្នកផងទទួលស្គាល់នឹងត្រាប់តាមមានលក្ខណៈទូទៅសមល្មមក្នុងដែនដី និងពេលវេលាមួយកំណត់ ព្រមទាំងអនុវត្តក្នុងវិស័យណាមួយជាក់លាក់។ ក៏ប៉ុន្តែ ទម្លាប់មិនមែនជាច្បាប់សរសេរ និងមិនមែនសុទ្ធតែត្រូវបាន ពិភាក្សាដេញដោលរកហេតុ និងផលឲ្យបានត្រឹមត្រូវឯណា។ តួនាទីរបស់ទម្លាប់គឺបំពេញបន្ថែមឲ្យចន្លោះប្រហោងរបស់ច្បាប់ ត្បិតអីច្បាប់មិនដែលពេញលេញ និងល្អឥតខ្ចោះនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ទម្លាប់ក៏មិនត្រូវជំទាស់ប្រឆាំងទៅនឹងច្បាប់ដែរ ត្បិតអីច្បាប់មានការបង្ហាញហេតុ និងផលច្បាស់លាស់ ចំណែកឯ ទម្លាប់ទាំងអស់វិញមិនបានផ្អែកលើមូលដ្ឋានហេតុ និងផលរឹងមាំនោះឡើយ។
ដោយ ចក សម្បត្តិ, 23-11-2016 ,
, ប្រភេទ : បទវិចារណកថា
ក្នុងសង្គមខ្មែរបច្ចុប្បន្ននេះ បណ្តាញសង្គមដូចជា Facebook បានដើរតួនាទី ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានជាដើម ដែលស្របតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ បន្ថែមលើការចែករំលែកព័ត៌មាន បណ្តាញសង្គមមួយនេះកំពុង តែមានឥទ្ធិពលយ៉ាងសម្បើម តាមរយៈការបញ្ចេញមតិយោបល់ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ទៅលើបញ្ហាអ្វី មួយ។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ គេមានឃើញការបញ្ចេញមតិអាណិតអាសូរ ការខឹងសម្បារ សេចក្តីស្អប់ ការរើសអើស ទម្លាក់កំហុស និងការជេរប្រមាថ ចំពោះគូក្តី ឬគ្រួសាររបស់គូក្តី នោះលើបណ្តាញសង្គម Facebook។ យើងមិនអាចបដិសេធអំពីសេចក្តីស្រលាញ់ក្នុងរង្វង់គ្រួសារ ឬមិត្តភ័ក្តបានទេ។ តែអ្វីដែលត្រូវបដិសេធនោះ គឺការសន្និដ្ឋានរបស់មហាជន អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមខាងលើមួយចំនួន ទៅលើរឿងហេតុទំនាស់ណាមួយ ទោះបីអ្នកប្រើប្រាស់នោះ មិនបានដឹងរឿងច្បាស់លាស់ ឬគ្រាន់តែបានទទួលព័ត៌មានពីអ្នកដទៃក៏ដោយចុះ។ ការសន្និដ្ឋានអះអាង បានផ្អែកលើការអាណិតអាសូរ ការខឹងសម្បារ សេចក្តីស្អប់ ការរើសអើង ទម្លាក់កំហុសនិងការជេរប្រមាថ ដោយលឿនឆាប់រហ័សពេក គឺជាការបញ្ចេញមតិដោយគ្មានហេតុ និងផលច្បាស់លាស់ ប្រាសចាកឆ្ងាយអំពីការពិតនៃសាច់រឿង។ កាន់តែគ្រោះថ្នាក់កាន់តែខ្លាំង គឺនៅពេលដែលអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គម Facebook មិនយល់ដឹងអំពីច្បាប់របស់សង្គម ហើយពេលខ្លះថែមទាំងប្រមូលផ្តុំគ្នាបញ្ចេញមតិប្រឆាំងនឹងការអនុវត្តច្បាប់រដ្ឋទៀតផង។ ផ្អែកលើហេតុទាំងអស់ខាងលើនេះ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញ សង្គម Facebook ទាំងនោះត្រូវបានគេមើលឃើញថា កំពុងបំពេញតួនាទីជាចៅក្រមក្នុងការស្វែងរកការពិត។ តើពួកគេអាចជាអ្នកជួយស្វែងរកការពិតបានឬយ៉ាងណា?
ដោយ ថង វង្សសុវិទ្យា, 04-10-2016 ,
, ប្រភេទ : បទវិចារណកថា
នៅក្នុងបរិបទដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ ការបោះឆ្នោតត្រូវបានចាត់ទុកជាកាតាលីករដែលមិនអាចខ្វះបានក្នុង ការស្វែងរកធម្មានុរូបនៃអ្នកតំណាងប្រជាជាតិ។ ជាក់ស្តែងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតហៅកាត់ថា(គ.ជ.ប) គឺជាស្ថាប័នដែលសម្រួលដល់ប្រតិបត្តិការបោះឆ្នោតទាំងមូល។ ក្រោយកិច្ចចរចារនយោបាយនៅអាណត្តិទី៥កន្លងទៅ គ.ជ.បបានវិវត្តខ្លួនគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលពីស្ថាប័នដែលធានាដោយបទដ្ឋានគតិយុត្ត ដែលមានតម្លៃក្រោមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ(ច្បាប់) ទៅជាស្ថាប័នដែលទទួលស្គាល់ និងមានតម្លៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ជាក់ស្តែង គ.ជ.ប ត្រូវបានបញ្ញត្តនៅក្នុងជំពូកទី១៥ថ្មី (សូមមើល ព្រះរាជក្រមលេខ នស/រកម/១០១៤/០២២ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៤) ត្រង់មាត្រា ១៥០ថ្មី និង១៥១ថ្មី។ យើងអាចធ្វើការកត់សម្គាល់ទៅលើចំណុចមួយចំនួននៃស្ថាប័នគ.ជ.បក្នុងឋានៈជាស្ថាប័នធម្មនុញ្ញ។
ដោយ ចក សម្បត្តិ, 04-10-2016 ,
, ប្រភេទ : បទវិចារណកថា
មាត្រា៨០នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាឆ្នាំ១៩៩៣ បានកំណត់ថាអភ័យឯកសិទ្ធិសភាកើតមាននៅពេលដែលស្ថិត នៅក្នុងការបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួនជាតំណាងរាស្ត្រ។ ពិតណាស់ភាពជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រកើតឡើងចាប់ពី ពេលដែលបេក្ខជននៃគណបក្សមួយបានជាប់ឆ្នោត ដែលនេះជាការបកស្រាយតាមបែបទស្សនវិជ្ជា[1]។ គេហៅថាអ្នកតំណាងរាស្ត្រមិនពេញលក្ខណៈច្បាប់ (de facto)។ ក៏ប៉ុន្តែតាមន័យច្បាប់វិញភាពជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រនឹងកើតឡើងនៅពេលដែលលក្ខខណ្ឌសារធាតុ និងលក្ខខណ្ឌទម្រង់ត្រូវបានបំពេញ។ លក្ខខណ្ឌសារធាតុគឺថានៅពេលដែលឈ្មោះរបស់ខ្លួនត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យធ្វើជាតំណាងដូចដែលយើងបានលើកឡើងខាងលើ។ ហើយពាក្យថា “ក្នុងការបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួន ” នៅក្នុងមាត្រា ៨០នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនឹងបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា ក្នុងនាមជាអ្នកតំណាងរាស្ត្របុគ្គលនីមួយៗនឹងទទួលបាននូវ ប្រាក់បៀវត្តន៍អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងទៀតព្រមទាំងបុព្វសិទ្ធិសភាដូចជាការរួចផុតពីការបង់ពន្ធជាដើម។ និយាយម៉្យាងទៀតអភ័យឯកសិទ្ធិសភាគឺត្រូវនៅជាប់ជាមួយនឹងបុព្វសិទ្ធិ និងសិទ្ធិដទៃទៀតហើយដែលប្រយោជន៍ទាំងនេះបេក្ខជនជាប់ឆ្នោតនឹងទទួលបាននៅពេលខ្លួនបានចូលបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួន។
